Οι εκδόσεις Πατάκη, το 2010, προχώρησαν σε μία ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση της ποιητικής συλλογής του Αμερικανού ποιητή Έζρα Πάουντ που φέρει τον τίτλο ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ.’[1] Η μετάφραση και ο πρόλογος στην δίγλωσση έκδοση ανήκουν στον Χάρη Βλαβιανό και συμβάλλουν στο να καταστεί αυτή η έκδοση ολοκληρωμένη, ιδίως από την στιγμή που συνοδεύεται από ένα χρονολόγιο της ζωής του Έζρα Πάουντ στο τέλος του βιβλίου.
Μάλιστα, μετά την έκδοση του 2010, ακολούθησε και η ανατύπωση της, το 2013. Το έργο αυτό, γραμμένο στα 1920, σημασιοδοτεί μία τομή στη μέχρι τότε ποιητική πορεία του ποιητή, κάτι που επισημαίνει και ο Χάρης Βλαβιανός στον κατατοπιστικό του πρόλογο που έπεται της απόδοσης του ποιήματος. Μοιάζει ωσάν ο ποιητής να βάζει στο ‘ζύγι’ την μέχρι τότε ποιητική του πορεία-δημιουργία, συναρθρώνοντας με τέτοιον τρόπο το ατομικό με το ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, ώστε τα όρια διάκρισης καθίστανται δυσδιάκριτα. Με εύγλωττο ύφος, και μία διαλείπουσα ειρωνεία ιδίως στο πρώτο μέρος της συλλογής, ο ποιητής δίπλα στο δικό του ποιητικό έργο τοποθετεί την πρόσληψη του από την λογοτεχνική κριτική του καιρού του, προβαίνοντας σε έναν ιδιαίτερο αυτο-προσδιορισμό: «Για τρία χρόνια, ασυντόνιστος με την εποχή του, αγωνίστηκε να ξαναζωντανέψει τη νεκρή τέχνη της ποίησης».[2]
Έτσι ξεκινά η ποιητική συλλογή ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ,’ με τον Πάουντ να συντάσσει, περισσότερο από τον δικό του ‘επικήδειο’ όπως δηλώνει στον τίτλο της πρώτης σύνθεσης, τον ‘επικήδειο’ μίας ολόκληρης ιστορικής εποχής, εντός της οποίας, η ‘αίγλη’ ενός φωτεινού εικοστού αιώνα, δίνει τη θέση της στον πόλεμο των χαρακωμάτων, ήτοι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Ο ασυντόνιστος με την εποχή του»[3] ποιητής, αναδεικνύει, δραστικά θα προσθέταμε, τους όρους διεξαγωγής του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ασκεί κριτική στις κυβερνήσεις από μία σχεδόν ριζοσπαστική σκοπιά, νοηματοδοτεί εκ νέου τον σωματικό θάνατο εν καιρώ πολέμου, συγκεκριμενοποιώντας το περιεχόμενο του από την στιγμή όπου και φίλοι του ποιητή έχασαν την ζωή τους, ‘πιστεύοντας.’ Οι αντιφάσεις μίας εποχής πυκνώνουν, διαπερνούν το έργο του, προσδίδοντας του τα επι-γενόμενα χαρακτηριστικά της ‘αποκάλυψης.’
Ο Έζρα Πάουντ, κεκαλυμμένα και μη, αποκαλύπτει τον εαυτό του, συγκροτεί μία εποχή που επιβραβεύει το ‘ορθό,’ («η εποχή απαιτούσε»),[4] προσδιορίζοντας παράλληλα, ή αλλιώς, διαμορφώνοντας και προσδιορίζοντας ‘φορτισμένα,’ τον ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ’ που κινείται σε παράλληλη τροχιά με τον ποιητή. Ο ‘Χιου’ καθίσταται ένα ποιητικό προσωπείο που εν προκειμένω προβάλλει και μεγεθύνει τις αντιφάσεις του ‘Εζρα, πρωταρχικά την σημαίνουσα αντίφαση με την εποχή του, χαμηλώνοντας τους τόνους σε σχέση με την ένταση της κριτικής του πρώτου μέρους, αλλά, διατηρώντας την ίδια αίσθηση ‘μαρτυρίας’: Ομολογώντας τον ‘θάνατο’ του, ο ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ,’ εκ νέου ονομάζεται σε Έζρα Πάουντ, τον οποίο και κερδίζει η ποίηση, η ποίηση που δεν κάνει κύκλους, όσο θέτει κάθε φορά τα διακυβεύματα.
Κάνουμε λόγο για μία έκδοση που έλειπε από την ελληνική εκδοτική παραγωγή και γλώσσα, η οποία και επιτρέπει στον αναγνώστη μία πρώτη γνωριμία με το ποιητικό έργο του Έζρα Πάουντ.
[1] Βλέπε σχετικά, Πάουντ Έζρα, ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ,’ Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Βλαβιανός Χάρης, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2013.
[2] Βλέπε σχετικά, Πάουντ Έζρα, ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ…ό.π., σελ. 33. Ο «ασυντόνιστος με την εποχή» του δεν είναι παρά ο ‘αποκλίνων’ από ό,τι ορίζεται από μία δοσμένη κριτική, ως ‘ποίηση’ και ως ‘ποιητικός λόγος.’ Οι ονειροπολήσεις ‘εξορίζονται’ από την Καβαφική ‘πόλη των ιδεών.’
[3] Βλέπε σχετικά, Πάουντ Έζρα, ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ…ό.π., σελ. 33.
[4] Βλέπε σχετικά, Πάουντ Έζρα, ‘Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ…ό.π., σελ. 35.